1) ลมพิษ (Urticaria)

• จุดเด่น: ตุ่มบวม (wheal) นุ่ม กดจางซีด, คันมาก, ย้ายที่ได้, ตุ่มเดี่ยวหายใน ≤24 ชม. ไม่ทิ้งรอย (ยกเว้นรอยเกา)

• ตัวกระตุ้น: อาหาร/ยา/ความร้อน-เย็น/เหงื่อ/ความเครียด/ออกกำลังกาย

• ดูแลเบื้องต้น: ตัดตัวกระตุ้น + ยาต้านฮิสตามีนกลุ่มไม่ง่วง (OTC) หากเป็นบ่อย/นานให้พบแพทย์

2) ผื่นคล้ายหัดแบบ Morbilliform (maculopapular)

• จุดเด่น: ปื้นแดงถี่ปนตุ่มตื้น คงตำแหน่งเดิมหลายวัน–สัปดาห์, คันได้, กดซีด

• มักเกี่ยวกับ: ผื่นแพ้ยา (เริ่มภายใน 1–2 สัปดาห์หลังเริ่มยา/สมุนไพร/อาหารเสริม) หรือไวรัส

• ทิ้งรอย: อาจมี รอยคล้ำจาง ๆ หลังยุบ

• ดูแลเบื้องต้น: หยุดยาที่เพิ่งเริ่ม ทันที ปรึกษาแพทย์/เภสัชกร + ดูแลผิวและลดคันตามข้อแนะนำด้านล่าง

3) ผิวหนังอักเสบจากการสัมผัส (Contact dermatitis) แบบกระจาย

• จุดเด่น: ปื้น/ตุ่มแดง-คัน ชัดที่ “บริเวณสัมผัส” สารก่อแพ้/ระคาย เช่น นิกเกิล น้ำหอม ผงซักฟอก เสื้อผ้าใหม่

• ดูแลเบื้องต้น: หยุดสัมผัสสิ่งกระตุ้น, สเตียรอยด์ทาอ่อนชั่วคราว, หากไม่ดีขึ้นพบแพทย์

4) หิด (Scabies)

• จุดเด่น: ตุ่มเล็กแดง คันมากตอนกลางคืน, ชอบขึ้น ง่ามนิ้ว ข้อมือ เอว รักแร้ อาจเห็น เส้นคดเล็ก ๆ

• หมายเหตุ: ติดต่อได้จากการสัมผัสใกล้ชิด/ใช้ของร่วมกัน

• ดูแล: ต้องใช้ยาจำเพาะ (เช่น permethrin 5%) และรักษาคนในบ้านพร้อมกัน + จัดการผ้าปู/เสื้อผ้า

5) รูขุมขนอักเสบ (Folliculitis)

• จุดเด่น: ตุ่มนูนแดง/หนองเล็ก ๆ ตรงรูขุมขน, คัน/แสบ พบหลังโกนขน เหงื่อมาก เสียดสี

• ดูแล: รักษาความสะอาด ลดเสียดสี อาจต้องยาฆ่าเชื้อเฉพาะจุดตามแพทย์เห็นสมควร

6) ลมพิษจากหลอดเลือดอักเสบ (Urticarial vasculitis) – สำคัญแม้พบน้อย

• จุดเด่น: ผื่น “คล้ายลมพิษ” แต่ อยู่นาน >24 ชม., ปวดแสบมากกว่าคัน และ ยุบแล้วทิ้งจ้ำคล้ำ/ช้ำ

• การดูแล: ควรพบแพทย์เพื่อประเมิน เลือด/ปัสสาวะ และแยกโรคที่เกี่ยวข้อง